پس از ثبت نام رایگان و برای قابل رؤیت شدن سریعتر مشخصات مندرج، لطفاً انجام ثبت نام خود را با ذکر نامِ واحد صنفی از طریق تلگرام به شمارۀ 7040299 _ 0912 اطلّاع دهید. 
بانک اطلاعات ساختمانی بنا و نما
بنا و نما
بزرگترین بانک اطلاعات صنعت ساختمان ایران

 
نام مجموعه:

انجمن صنفی مهندسان مشاور ...

مدیر مسئول: ایرج کلانتری
نوع فعالیت:
خدمات:
سایر:
کشور / استان / شهر: ایران - تهران - تهران
آدرس: خ. بهشتی، خ. پاکستان، کوچه 12، پلاک 18
طبقه دوم، زنگ سوم
انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز
تلفن اصلی: 021 _ 88756433
فکس: 021 _ 88730370
سایر تلفنهای تماس: 021 _ 88535055
021 _ 88535056
کدپستی: 1531743614
وب سایت: http://scapiran.com
پست الکترونیک: info@scapiran.com
   
فعالیت / اهم محصولات: خدمات صنفی




1- رویکرد
رویکرد پازیتیو
رویکرد پازیتیو به دانش طراحی شهری مستلزم برخورد متفاوت به تشخیص ارزشهای محیطی است که نیازمند فرآیند متفاوتی از اقدامات در جهت تولید راه¬حل مناسب به مسئله میباشد. این مهم، روش برخورد با مسائل محیطی را در نگرش مطلوب به خصائص مکان و تشخیص جوهره و ماهیت ویژه آنها و همچنین چگونگی روند متناسب مواجهه با مسئله و محتوای کار را ایجاب می¬نماید. به همین لحاظ تشخیص ماهیت و کیفیت ارزشهای محیطی وارد ابعاد گسترده¬ای از مولفه¬های کیفی میگردد که
راه¬حل¬یابی از طریق فرایند خاصی متناسب با ماهیت و محتوای مسئله قابل تبیین است. بر این اساس رویکرد پازیتیو دارای نگرش در بعد ماهیت (Substance) و در بعد رویه (Precedence) می¬باشد:

بعد ماهیت (Substance)
تحولاتی که طی سه دهه اخیر درخصوص دانش طراحی شهری رخ داده است. تاکیدهای سنتی این دانش را از ابعاد کالبدی به زمینه‌های انسانی و عملکردی نیز تعمیم داده است. بر این اساس جان‌پانتر10 (1997) در محتوای پایگاه نظری دانش طراحی شهری، مولفه‌های حس مکان و هویت را در محیط به سه بعد فعالیت، معنی و کالبد مربوط می‌داند.
در همین راستا ماتیو کرمونا1 (1998) موضوعات کیفی قابل توجه در ساختار طراحی را در چارچوب طراحی شهری در 8 موضوع طبقه‌بندی می‌نماید. که شامل ابعاد فضایی (Spatial)، کالبدی (Morphological)، سیما و زمینه (Contextual)، بصری (Visual)، ادراکی (Perceptual)،‌ اجتماعی(Social)، عملکردی (Functional) و پایداری (Sustainable) می‌باشد. لیکن برخی از زمینه‌ها مانند موضوعات بصری و سیمای شهری می‌توانند در یکدیگر ادغام شوند و برخی مباحث مانند ادراک در مفاهیم فضایی و بصری حضور غالب دارد. از سوی دیگر در نظریه و عمل هریک از ابعاد فوق دارای وجوه اشتراک با یکدیگرند که در نهایت بمنظور دستیابی به یک ساختار مشترک هماهنگ بر پایه مفاهیم هویتی، سیاستهای طراحی در طرح‌های توسعه و اصول طراحی در اسناد ضمیمه‌ای نظام راهبری میتواند بگونه¬ای کلی¬تر طبقه¬بندی شوند. جان پانتر و ماتیو کرمونا(1997) در این نگرش کلی‌تر، موضوعات و مولفه‌های کیفیت را در سیاستگذاری‌های مقیاس استراتژیک و چارچوب طراحی شهری (که حاوی خروجی به ساختار راهنمای طراحی نیز می‌باشد) در قالب طبقه‌بندی چهارگانه بشرح ذیل ارائه می‌دهند: 1- نظم فضایی (General U .D./ Spatial Strategy) 2- سیمای شهر(Town scape) 3- فرم شهر (Urban Form) و 4- عرصه عمومی (Public Realm).
براین اساس مولفه¬¬های کیفی طراحی شهری در قالب چهار دیسیپلین نظم فضایی، نظم بصری، نظم کالبدی و عرصه عمومی قابل ممیزی است. بدیهی است کلیه مولفه¬های چهارگانه کیفیت محیط حاوی ابعاد ادراکی از منظر بهره¬برداران فضا می¬باشد که همزمان با ممیزی ناظر تعلیم یافته
جنبه¬های مضاعف ممیزی مکان را تشکیل می¬دهد.
همچنین در خصوص عرصه عمومی، این مولفه حاوی موضوعات عملکرد و فعالیت، سرزندگی و دسترسی نیز می¬گردد.

بعد رویه (Procedure)
این بعد از رویکرد پازیتیو به طراحی شهری متمرکز بر
اولویت¬بخشی اقدامات در روند و فرآیند تصمیم¬سازی و محصول طراحی است که طی آن سلسله مراتبی از اقدامات در خصوص تشخیص مسئله، تحلیل مسئله و ارائه تسلسلی از راه¬حل¬ها مطرح می¬گردد. بر این اساس بعد رویه بازتابی از روش و فرآیند دستیابی به پاسخ¬های طراحی مناسب با مسائل شهری در قالب مراحل و اقدامات لازم متناسب با سطح و مقیاس مسئله و سطح تفصیلی محصول مورد انتظار است. لیکن در هر حال این راه¬حل¬ها با اتکاء به پایگاه¬های نظری و متناسب با ماهیت مسئله در قالب تدوین منظرگاه آغازین و شناخت کامل مسائل حاوی برداشت کیفیت و هویت محیط در زمینه¬ها و جهات مختلف، بهره¬گیری از روش¬های تحلیلی و ممیزی مسائل، چگونگی سیاستگذاری و تصمیم¬سازی در قالب مراحلی از تدوین چشم¬انداز، اهداف کلان و راهبردهای دستیابی به آنها، روند تدوین اهداف خرد و سیاست¬های اجرایی و چگونگی تحقق آنها، متناسب با سطح و مقیاس مسئله می¬باشد.
"تدوین اسناد هدایت و راهبری طرح": دستیابی به راه¬حل مطلوب متناسب با ماهیت و محتوای محصول شامل رهنمودها، پیشنهادات الگوها و راهنمای طراحی و ضوابط کنترل در قالب سطح و مقیاس مسئله چارچوب، روند ویژه¬ای از اقدامات را ایجاب می¬نماید که شامل سرفصل¬های ذیل است:
- جمع¬آوری هرگونه چارچوب سیاستگذاری و یا زمینه برنامه¬ای “Planning Context”
- انجام مطالعات در عرصه فراتر "مطالعات حوزه فراگیر" بمنظور دستیابی به سیاست¬های راهبری تأثیرپذیری و تأثیرگذاری و انطباق تحولات حوزه توسعه با عرصه پیرامون
- شناخت: انجام مطالعات تفصیلی در عرصه حوزه مداخله در قالب دیسیپلین¬های فضایی، کالبدی، بصری و عرصه عمومی
- سنجش: سنجش و ممیزی، ارزیابی هویت و کیفیت، تشخیص
قابلیت¬ها و فرصت¬ها به کمک جداول سنجش (S.W.O.T) و
برجسته¬سازی کیفیت¬های محیطی و هویتی، ممیزی نظرات
مصرف¬کنندگان محلی به کمک روش ممیزی مکان (Place Check)
- سیاستگذاری: تدوین اهداف و سیاستهای اجرایی
(Policies - Objectives) و اصول طراحی (Design Principles) در جهت شکل¬دهی به فضای شهری
- طرح¬های مفهومی: تهیه آلترناتیوهایی از طرح¬های مفهومی به صورت سه بعدی و ارزیابی و انتخاب بهینه براساس اهداف اجرایی (مقیاس فضای شهری)
- اسناد هدایت: تدوین دستور کار و شاخصه¬های طراحی و برنامه¬ای در قالب کدهای طراحی و کنترل (Design Code, Design Control) و راهنمای طراحی تجویزی (Prescriptive Guideline) جهت هدایت توسعه و شکل¬دهی به محتوای کالبدی و عملکردی فضای شهری
- تحقق¬پذیری: تدوین برنامه تحقق طرح: شامل مشارکت بخش عمومی و خصوصی، حضور افراد ذینفع و ذینفوذ در فرایند اجرا، امکان¬سنجی و سودبخشی طرح، تشکیلات فنی اجرایی نظارت بر اجرا،
اولویت¬های اجرایی، برنامه زمانی و مراحل توسعه طرح.

2- اهداف، محتوی و جایگاه در برنامه توسعه شهر

مطالعات طراحی شهری با هدف هویت‌بخشی و ارتقاء کیفیت محیط انجام می‌شود. این مطالعات در دو سطح انجام می¬شود، 1- مطالعات چارچوب طراحی شهری، 2- مطالعات دستورکار و شاخصه‌های طراحی شهری. بخش نخست که در سطح یک حوزه شهری انجام می‌شود حاوی سیاستها و راهکارهای طراحی و بخش دوم مطالعات تفصیلی¬تر طراحی شهری حاوی شاخصه¬ها و مولفه¬ها کمی توسعه برای هریک از عرصه¬ها و محورهای تعیین شده در بخش نخست را شامل میگردد.

محتوای اهداف مطالعه
• چارچوب طراحی شهری یک الگوی کیفی هدایت توسعه برای مناطقی است که در حال تغییر و تحول و یا رشد و شکل‌گیری می‌باشند. این سطح از نظام هدایت رابط تصمیمات سطح استراتژیک با پیشنهادات عملی است.12
• چارچوب طراحی شهری ارائه دهنده نظام جامعی از اصول و سیاست‌های طراحی و مفاهیم توسعه کیفی برای یک حوزه
خاص است. 9 و 10
• دست‌یابی به یک الگوی مطلوب با اتکاء به کلیه ابعاد و زمینه‌های کیفیت‌های محیطی، قابلیت‌ها و فرصت‌های موجود، برعهده این سطح از مطالعات طراحی شهری است.
• مقیاس تفصیلی‌تر مطالعات طراحی شهری، دستورالعمل و شاخصه‌های طراحی شهری (Urban Design Brief) است که اهداف آن در این سطح ارائه اسناد هدایت شکل‌دهی کالبدی و تفصیلی یک فضای شهری است17.
در این سطح که دستورکار طراحی شهری معرف آن‌ می¬باشد، جزئیات چگونگی اجرای سیاست‌های فرادست (چارچوب طراحی شهری) برای یک فضای شهری خاص (Specific Site ) ارائه میگردد. 18 و 29

محتوای مطالعات چارچوب طراحی شهری
• چارچوب طراحی شهری، مجموعه سیاست‌¬های طراحی جهت ارتقاء کیفیت محیط‌های در حال تحول و شکل‌گیری است و این محتوی بلحاظ ماهیت و مرحله توسعه‌یافتگی حوزه مداخله تدوین می‌گردد. لذا چارچوب‌ سیاستگذاری با ارتقاء ابعاد ماهوی، نقش تعیین‌کننده¬ای‌ در هدایت و شکل‌دهی حوزه¬های شهری و توسعه پایدار آنها به ‌عهده دارد.
• مطالعات چارچوب طراحی شهری که جهت گستره‌ تعریف شده در مطالعات سطح بالاتر تهیه می‌شود، کلیه ابعاد کیفی و هویتی حوزه ساماندهی را در بر می‌گیرد که شامل ویژگی‌های نظم فضایی، سیما و منظر تا نظم کالبدی و همجواری¬ها و انضباط پر و خالی فضاهای شهری بوده و وضعیت سازمان¬یافتگی استخوانبندی فضایی حوزه در ارتباط با پیرامون آن نیز تعیین تکلیف می‌شود. در این سطح از مطالعات، حوزه‌های نیازمند مطالعات تفصیلی‌تر طراحی شهری مانند خیابانهای اصلی و فضاهای شهری تعیین تکلیف گردیده و محدوده و اهداف مطالعه بعدی و نقش آن‌ها تعیین می‌گردد. چارچوب طراحی شهری همچنین حاوی اسناد هدایت و راهبردی توسعه از بعد کیفی است که همراه ضوابط کنترل، پلان سیاستگذاری و راهنمای طراحی وظیفه هدایت و شکل‌دهی حوزه مداخله را عهده‌دار است. 9
• نظر به اهمیت و جایگاه هویت کالبدی و سیمای شهری در دستیابی به نقش و چشم¬انداز آتی حوزه توسعه، اتکا به ابزار کنترل کیفی تنها راه دستیابی به چنین رویکردیست. 13
• معرفی محدوده طرح‌ها و پروژه‌های مورد نیاز (در این خصوص نمونه فضاهای شهری و خیابانهای مهم در حوزه را شامل می¬گردد) در قالب اولویتهای تعیین شده اجرا میگردد. در این سطح از اقدامات اجرایی، پروژه¬های تفصیلی¬تر طراحی شهری تحت عنوان دستورکار و شاخصه¬های طراحی شهری، ارائه¬دهنده بخشی از اسناد هدایت و راهبری طراحی شهری میباشد. 12 چارچوب طراحی تفصیلی‌تر طراحی شهری، دستور‌العمل و یا شاخصه‌های طراحی شهری (Urban Design Brief) نامیده میشود.

محتوای محصولات
• محصولات طرح در سطح چارچوب طراحی شهری متمرکز بر ابعاد مکانی و جغرافیایی سیاست‌های طراحی می‌باشند. 20
• سیاستهای طراحی در این مقیاس ابعاد محتوایی مولفه¬های کیفی را شامل می¬گردد، بطور مثال پروژه¬های مربوط به سازماندهی شالوده فضایی حوزه توسعه در رأس آن قرار دارد. همچنین محتوای عملکرد و فعالیت به گونه تفصیلی با بهره‌‌گیری از فرصتهای مکانی تعیین تکلیف خواهد شد. موضوعات مورد انتظار از محصولات این سطح بقرار ذیل است: 9
- تدوین سیاست‌های شکل‌گیری سازمان فضایی در حوزه مداخله
- تدوین سیاست‌های شکل‌گیری سازمان کالبدی در حوزه مداخله
- تدوین سیاستهای طراحی مدیریت سازمان بصری سیما و منظر شهری
- تدوین سیاست‌های کیفی و مکمل نظام عملکردی و فعالیت جهت ارتقاء اقتصادی و سرزندگی حوزه مداخله
- تدوین سیاست‌های کیفی و مکمل نظام حمل و نقل به منظور ارتقاء و تسهیل دسترسی و در جهت ایمنی فضای شهری و شکل‌گیری کیفیت‌های محیطی عرصه عمومی
- راهبردها و سیاستهای تحقق‌پذیری طرح با توجه به ابعاد اقتصادی و سازمان تشکیلاتی مورد انتظار
- تعیین محدوده‌های حوزه¬های مداخله که نیازمند طرحهای مفهومی (Conceptual Design) و الگوهای طراحی شهری تفصیلی‌تر است همراه با تعیین اهداف مطالعه هریک از آنها.
- ارائه راهنمای طراحی14 (Design Guideline)
• ارائه نظام هدایت برای کنترل کیفی توسعه به کمک ابزار راهنمای طراحی و ضوابط کنترل از مهمترین اسناد تحقق‌پذیری طرح است. نظر به اهمیت و جایگاه هویت کالبدی و سیمای شهری در دستیابی و نقش آن در بستر اقتصادی آینده شهر، اتکا به ابزار کنترل کیفی تنها راه دستیابی به چنین رویکردیست.
• چارچوب طراحی شهری حاوی راهکارها و اصول طراحی جهت شکل‌‌دهی سازمان فضایی- ادراکی، سازمان کالبدی، نظم بصری، الگوهای اجتماعی اقتصادی، ساختار عملکرد و فعالیت بگونه‌ای منسجم و پایدار است.
• ارائه الگوی مفهومی از تجسم فضایی شکل توسعه و نظم فضایی آن، حاوی تجلی راهکارها و سیاست‌های طراحی پیشنهادی در فرصت‌های مکانی و جغرافیایی منعکس در پلان سیاست‌گذاری.
• ارائه راهکارها و سیاست‌های تحقق‌پذیری طرح با توجه به ابعاد اقتصادی، سازمان تشکیلاتی، مشارکت مردمی، مشارکت سرمایه‌گداران، بانک‌ها و …
• معرفی حوزه‌های جغرافیایی و محدوده‌های نیازمند مطالعات سطح تفصیلی‌تر طراحی شهری و اهداف مطالعاتی مربوطه.
• این اسناد، کنترل کننده کلی هویت‌ها و مشخصات معماری و حجم توده عمومی ساخت و سازها می‌باشد.

دستور کار و شاخصه‌های طراحی شهری
مطالعات تفصیلی‌تر طراحی شهری که دستورکار یا شاخصه‌های طراحی شهری (Urban Design Brief ) نام دارد و همانگونه که ذکر گردید جهت فضاهای شهری مانند خیابانها، میادین و سایت¬های بزرگ تدوین می‌گردد. طی آن اصول طراحی و ابعاد محتوایی اسناد هدایت در سطح تفصیلی در قالب تعیین شاخص‌های کالبدی توسعه شامل پاکت حجمی بنا
(Building Envelope )، ارتفاع و عقب‌نشینی حوزه استقرار ارائه میگردد. همچنین محتوای سیما و منظر و نحوه انطباق توسعه¬های میان¬افزا با زمینه و شاخصه‌های عملکردی توسعه شامل کاربری‌ها در همکف و طبقات بصورت تفصیلی معرفی می‌شوند.
• این سطح از اسناد طراحی شهری که دربرگیرنده مطالعات امکان‌سنجی و توجیه اقتصادی است، ساختار کالبدی و عملکردی طرح پیشنهادی را در شرایط تحقق‌پذیری ممکن ساخته و در قالب زمانی محدود در دستور کار قرار می¬دهد.

تحقق‌پذیری
چگونگی تحقق‌پذیری (Implementation) طرح حاوی موضوعاتی همچون ساختار تشکیلاتی مدیریت عمران شهری، فرصت‌های مشارکت مردم و جایگاه پایداری اقتصادی و حضور بخش خصوصی و مشارکت منابع اعتباری و سرمایه‌گذاری‌های جهانی در تحقق اهداف توسعه و راهبردهای ارتقاء و دستیابی به آن است.



جایگاه و بعد قانونی چارچوب طراحی شهری
- اسناد قانونی طرحهای توسعه که در سطح شهر با عنوان (Development plan) و در سطح منطقه‌ای از یک کلان شهر با عنوان (Unitary Development Plan) تهیه می‌شوند مجموعه تصمیمات هدایت و راهبری توسعه شهر می‌باشد که توسط سیاست‌های برنامه‌ای طرح بعنوان "مولفه کنترل و راهبری" هدایت می‌شوند. این سیاستها از‌ محتوای عمومی تا معیارهای نظارت بر اجرا را شامل می‌شوند. مجموعه سیاست‌های طرح‌های توسعه مشتمل بر سیاست‌های طراحی (Design policy) و یا (Urban Design Policy) نیز می‌گردد. لیکن در هر حال سیاست‌های طراحی طرح‌های توسعه قابل اطلاق به سطح شهر بوده و از نوع سیاست‌های عمومی (General Policy) محسوب می‌گردند. این نوع سیاست¬های طراحی در برگیرنده ویژگیهای مشترک و عمومی در سطح کلان بوده و وظیفه آنها در مقیاس حوزه‌های هویتی (Character area) مربوط به سیاست‌های حوزه ویژه (Specific area) می‌باشد که بعهده چارچوب طراحی شهری است.
از آنجاکه دانش طراحی شهری مبتنی بر ماهیت و هویت مکان است، تنوع ابعاد کیفی در سطح شهر ایجاب می‌نماید که برای تشخیص مکان ویژه الگوهای توسعه خاص مکان تدارک شود. همچنین ممکن است بخشهایی از شهر بدلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی در شرایط تغییر و تحول باشند که در این صورت ضرورت مواجهه و توجه ویژه به آنها ایجاب می¬نماید، الگوهای راهبری تفصیلی‌تری برای آن‌ها تدارک شود.
در تمامی این موارد، چارچوب طراحی شهری به عنوان ابزاری با نگرش کیفی برای هدایت محتوای توسعه مطرح میباشد.

* 16 . 4 . 1392 *
   
گروه شغلی: امور صنفی و نمایشگاهی
شماره: 74
  به روز رسانی در 1392/4/16
  چنانچه اطلاعات فوق نیاز به تغییر و بروزرسانی دارد «اطلاع دهید»
طراحی سایت: فاصله کوتاه